Những năm qua, công tác tăng cường tiếng Việt cho trẻ em DTTS luôn được tỉnh Thái Nguyên quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả.

Nâng cao tiếng Việt cho học sinh miền núi Thái Nguyên.

Nhiều cách làm sáng tạo

Ở lứa tuổi mầm non, tiểu học hầu hết các em đã nói chuyện lưu loát. Tuy nhiên, đối với trẻ em vùng dân tộc thiểu số, việc nói tiếng Việt tương đối hạn chế, thậm chí một số học sinh lớp 1, lớp 2, khả năng diễn đạt vẫn còn khá chậm. Chính vì vậy, việc tăng cường dạy Tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, miền núi rất quan trọng.

Năm học 2022-2023, Trường Tiểu học Thượng Nung, huyện miền núi Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên có tổng số 189 học sinh, với 10 lớp, riêng điểm trường Lũng Hoài có 50 học sinh, 5 lớp từ lớp 1 đến lớp 5, 100% học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số.

Cô giáo Nguyễn Thị Bích Thủy, Hiệu trưởng trường Tiểu học Thượng Nung cho biết: Đặc thù điểm trường Lũng Hoài đó là ngôi trường nằm trên đỉnh núi cao, các em học sinh đều là con em người đồng bào dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế, xã hội, đời sống vật chất tinh thần còn nhiều khó khăn, học sinh đến trường học tập chủ yếu nói tiếng mẹ đẻ, chính vì vậy công tác tăng cường Tiếng Việt cho các em luôn được Ban giám hiệu nhà trường đặc biệt chú trọng.

"Phần lớn các em khi ở nhà với ông bà, bố mẹ đều giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ. Vì vậy, trẻ đến trường đều rất bỡ ngỡ với Tiếng Việt. Thậm chí giờ ra chơi, các bạn đều nói chuyện, chia sẻ với nhau bằng tiếng Mông. Do đó, các thầy cô giáo dạy tại điểm trường đều phải học thêm tiếng dân tộc để để giúp trẻ hiểu ý nghĩa rồi từ đó diễn giải sang Tiếng Việt. Ngoài dạy học đơn thuần, để các em phát triển ngôn ngữ tiếng Việt, các thầy cô cũng có thêm nhiều cách làm sáng tạo như: Sử dụng tranh ảnh, bảng biểu, bảng chữ cái, thông qua những câu chuyện, những chia sẻ đời thường, gần gũi từ đó giúp các em thấm dần ngôn ngữ tiếng Việt. Cô Thủy cho biết thêm.

Các nhà trường còn tích cực huy động sự hỗ trợ của cộng đồng, phát động các phong trào ủng hộ quần áo, sách vở, tiền, gạo để hỗ trợ học sinh thuộc diện hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn đảm bảo yêu cầu đủ ăn, đủ mặc, đủ sách vở cho các em học sinh người DTTS.

Nâng cao chất lượng dạy học Tiếng Việt

Thầy giáo Nguyễn Văn Hùng, giáo viên đã có hơn 5 năm gắn bó với điểm trường Lũng Hoài, trường Tiểu học Thượng Nung chia sẻ: Hầu hết học sinh vào lớp 1 nói Tiếng Việt rất kém. Nguyên nhân là do các em chỉ sống bó hẹp ở bản làng, ít được tiếp xúc với nơi đông người nên rất nhút nhát và hạn chế về vốn Tiếng Việt. Phải mất 3-4 tháng của học kỳ I, các em mới quen với nền nếp học tập và vốn Tiếng Việt tốt dần lên.

Trong quá trình dạy học, tôi phải học thêm tiếng Mông để phiên âm cả bằng tiếng dân tộc và Tiếng Việt nhằm giúp các em hiểu bài. Nhiều học sinh không hiểu lời thầy cô giáo nói nên tôi phải tìm những từ diễn đạt ngắn gọn, dễ hiểu nhất để chuyển tải nội dung bài học.

Bên cạnh đó, giáo viên còn lồng ghép những trò chơi liên quan đến việc giao tiếp thông qua các hình ảnh trực quan, sinh động, giúp học sinh luyện nói, luyện nghe và thực hành các kỹ năng hỏi, đáp bằng Tiếng Việt.

Ngoài ra, hàng tuần các thầy cô cũng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, thông qua các trò chơi, tổ chức ngày hội như: Thiếu nhi vui khỏe, các dịp lễ, Tết… để giúp các em tự tin, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, học tập.

Để nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông ở vùng DTTS, Sở Giáo dục và Đào tạo tiếp tục xây dựng Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025” trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Theo đó, ngành Giáo dục đã chỉ đạo các trường tổ chức tốt việc dạy học 2 buổi/ngày; có các biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng dạy học Tiếng Việt; điều chỉnh nội dung dạy học phù hợp với từng đối tượng; quan tâm giúp đỡ số học sinh yếu kém; thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách do Nhà nước quy định.

Đồng thời, thực hiện Đề án, các nhà trường đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương bố trí mạng lưới điểm trường hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh đi học. Đồng thời tích cực huy động sự hỗ trợ của cộng đồng; phát động các phong trào ủng hộ quần áo, sách vở, tiền, gạo để hỗ trợ học sinh thuộc diện hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn; đảm bảo yêu cầu đủ ăn, đủ mặc, đủ sách vở cho các em...