Ngày hội văn hóa, thể thao dân tộc H’Mông được huyện Đồng Hỷ tổ chức hằng năm.

Bản Tèn, xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên) là nơi đặc biệt khó khăn, hầu hết các hộ dân đều thuộc diện nghèo. Tuy nhiên, với điều kiện tự nhiên đặc thù, cảnh quan thiên nhiên đẹp, bản sắc văn hóa lâu đời, với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng bào dân tộc ở Bản Tèn đang có cơ hội lớn để thoát nghèo.

Bản Tèn có 139 hộ gia đình, tất cả đều là đồng bào dân tộc H'Mông, trong đó có 134 hộ nghèo, số còn lại là cận nghèo.

Nguyên nhân chủ yếu là do bà con thiếu nước sản xuất, cho nên ruộng cấy lúa chỉ sản xuất một vụ trong năm; thiếu vốn; trình độ dân trí, sản xuất, kỹ thuật canh tác đều thấp; thời gian dành cho sản xuất chưa nhiều; thậm chí một số hộ dành ngày thứ bảy, chủ nhật cho sinh hoạt tôn giáo, theo đạo chưa đúng quy định của pháp luật.

Tuy vậy, Bản Tèn lại có nhiều cơ hội để phát triển kinh tế-xã hội, nhất là du lịch cộng đồng. Nằm ở điểm cao vượt trội so với các vùng lân cận, từ xa nhìn Bản Tèn như một bức tranh quê hữu tình, đó là cánh đồng ruộng bậc thang rộng đến hơn 10ha vàng óng vào mùa lúa chín, hay mặt ruộng lấp loáng nước khi chuẩn bị cấy lúa, không gian rộng lớn xanh mướt khi lúa vào thì con gái.

Chung quanh Bản Tèn là rừng tự nhiên, những dãy núi đá hùng vĩ bao bọc, trong bản là những ngôi nhà truyền thống, là không gian sống, sinh hoạt, bảo tồn bản sắc văn hóa lâu đời của đồng bào dân tộc H'Mông.

Đồng bào có một số vật nuôi đặc thù, như gà đen, lợn bản và kinh nghiệm chế biến nhiều món ăn ngon, tốt cho sức khỏe. Trong khu vực, có một số đền, chùa sinh hoạt tín ngưỡng; thác nước đẹp. Đến nay, đường đến bản đã được cứng hóa, ô-tô đi lại thuận tiện.

Theo Bí thư Huyện ủy Đồng Hỷ Nguyễn Văn Ngọc, Bản Tèn hội tụ đầy đủ các yếu tố về địa lý, cảnh quan, văn hóa... để trở thành bản du lịch cộng đồng hấp dẫn du khách gần xa trải nghiệm. Vấn đề là bên cạnh sự quan tâm, đầu tư của cấp ủy, chính quyền địa phương, dự án của tỉnh, người dân trong bản cần nỗ lực học hỏi, vượt khó vươn lên với khát vọng thoát nghèo và làm giàu.

Đồng bào dân tộc H’Mông ở Bản Tèn chế biến nhiều món ăn ngon.

Những năm gần đây, huyện Đồng Hỷ tổ chức ngày hội văn hóa-thể thao dân tộc H'Mông tại Bản Tèn nhằm tôn vinh, bảo tồn, quảng bá vùng đất, con người, bản sắc văn hóa dân tộc nơi đây, góp phần thu hút khách du lịch, từ đó tăng thu nhập cho người dân.

Tới đây, huyện Đồng Hỷ tiến hành rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung xã Văn Lăng theo hướng xây dựng Bản Tèn là điểm du lịch cộng đồng, sinh thái, văn hóa đồng bào H'Mông. Dự kiến, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội đầu tư dự án đa dạng sinh kế cho đồng bào; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tư vấn, hỗ trợ kiến thức du lịch cộng đồng, xây dựng một số tour, tuyến trải nghiệm du lịch sinh thái, nông nghiệp, văn hóa; huyện Đồng Hỷ vận động, kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đầu tư, hỗ trợ Bản Tèn làm du lịch cộng đồng.

Bí thư Huyện ủy Đồng Hỷ Nguyễn Văn Ngọc cho rằng, sự quan tâm, quyết tâm chính trị của cấp ủy, chính quyền địa phương hỗ trợ Bản Tèn vươn lên thoát nghèo là chưa đủ, nếu không có nỗ lực của chính đồng bào ở đây.

Để làm du lịch, đồng bào H'Mông Bản Tèn cần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, từ bỏ tập quán lạc hậu, không còn phù hợp; vệ sinh môi trường, xây dựng cảnh quan đẹp; khôi phục, bảo tồn, phát triển truyền thống văn hóa đặc sắc; tích cực sản xuất, chăn nuôi, như trước mắt mỗi gia đình nuôi 50 con gà đen, 5 con lợn bản, 2 con bò để phục vụ du khách thì tình hình sẽ có những chuyển biến tích cực.