Hình thành hệ thống các khu công nghiệp với công nghệ sản xuất hiện đại, bảo vệ môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững là mục tiêu mà Thái Nguyên đang hướng đến trong thời gian tới.

>>> Thái Nguyên: Công nghiệp là trụ cột tăng trưởng kinh tế

Xu thế tất yếu

Thống kê gần đây của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, cả nước ta hiện có khoảng hơn 400 khu công nghiệp (KCN) đã đi vào hoạt động, đóng góp hiệu quả trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thúc đẩy hội nhập kinh tế thế giới. Tuy nhiên, sự phát triển công nghiệp với tốc độ nhanh đã và đang đặt ra nhiều thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương tới địa phương phải có các giải pháp kịp thời, phù hợp.

Vì lẽ đó, việc tích cực chuyển đổi mô hình phát triển các KCN theo hướng “xanh”, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững là phù hợp với Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, cam kết của Việt Nam trong mục tiêu giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại COP26. Việc xây dựng các KCN “xanh” được coi là giải pháp không chỉ khắc phục được những hạn chế, bất cập về vấn đề môi trường, giảm lãng phí tài nguyên, mà còn thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia,  công nghiệp “xanh” đang là mục tiêu mà các doanh nghiệp hướng tới. Đặc biệt, khi nền kinh tế bắt đầu suy thoái, xu hướng phát triển công nghiệp “xanh”  được chú trọng và dần rõ nét hơn. Đây là xu hướng phát triển tất yếu của xã hội và mang nhiều lợi thế cạnh tranh so với các nền công nghiệp khác.

Phát triển KCN phù hợp với quy hoạch tỉnh

Theo Ban quản lý các KCN Thái Nguyên, việc phát triển các KCN trên địa bàn tỉnh đến năm 2030 cần phù hợp với quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn và các quy hoạch khác liên quan.

Ông Lê Kim Phúc, Trưởng ban quản lý các KCN tỉnh Thái Nguyên cho rằng, phát triển KCN là mô hình và giải pháp quan trọng để tiếp tục thúc đẩy quá trình phát triển KT-XH và công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; đảm bảo sức hấp dẫn, cạnh tranh quốc tế trong thu hút và hợp tác đầu tư. Đồng thời, mô hình này sẽ phát huy sự năng động, hiệu quả của nhà đầu tư, doanh nghiệp và các cấp, các ngành trong phát triển khu, cụm công nghiệp; phối hợp hiệu quả và hài hoà lợi ích đầu tư giữa Nhà nước - Địa phương - Doanh nghiệp.

Theo Trưởng ban Lê Kim Phúc, tạo điều kiện thuận lợi, cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và thu hút các dự án đầu tư vào các khu công nghiệp theo hướng lựa chọn công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường đang là mục tiêu, giải pháp mà Thái Nguyên thực hiện nhằm bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế bền vững.

Đối với các KCN, tỉnh Thái Nguyên ưu tiên đa dạng hóa các loại hình KCN để thích ứng với yêu cầu trong nước và hội nhập quốc tế; đổi mới phương thức quản lý tiên tiến và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các KCN. Tỉnh sẽ từng bước thu hút có chọn lọc các dự án công nghiệp có công nghệ hiện đại, hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, có hợp tác chuyển giao công nghệ và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, thích ứng với cách mạng công nghiệp 4.0.

Đồng thời, tỉnh luôn khuyến khích các doanh nghiệp đang hoạt động áp dụng các công nghệ, giải pháp sử dụng hiệu quả và sản xuất sạch hơn theo hướng chuyển đổi KCN sinh thái, đưa ngành công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên phát triển ổn định và bền vững.

>> Thái Nguyên: Đổi mới để thu hút nhiều hơn

>> Thái Nguyên: Hiện thực hóa quy hoạch tỉnh

Chuyển đổi “xanh” trong các KCN

Tại KCN Yên Bình, công ty cổ phần Đầu tư phát triển Yên Bình (đơn vị chủ đầu tư) đã đầu tư gần 4.500 tỷ đồng vào xây dựng cơ sở hạ tầng, thì trong đó có tới 1.175 tỷ đồng để xây dựng nhà máy nước sạch công suất 150.000m³/ngày đêm và khu xử lý nước thải công suất 60.000m3/ngày đêm.

Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó TGĐ công ty CP Đầu tư phát triển Yên Bình cho biết, để xử lý tốt nguồn nước thải trong KCN, công ty đã tập trung xây dựng và hoàn thiện khu xử lý nước thải tập trung và lắp đặt hệ thống quan trắc tự động công nghệ Nhật Bản, với tổng vốn đầu tư gần 600 tỷ đồng trên diện tích gần 7ha, công suất 60.000m³ nước thải/ngày đêm. Nước thải sau khi được xử lý có các thông số đạt QCVN 40:2011/BTNMT và được truyền trực tiếp về Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên 24/24 giờ.

Theo ông Kiên, ưu điểm lớn nhất của khu xử lý nước thải tập trung tại KCN Yên Bình là xử lý nước thải từ nuôi cấy vi sinh và giá thể bằng hạt gel theo công nghệ Nhật Bản, đảm bảo công xuất xử lý lên đến 80.000m³ nước thải/ngày đêm; trong đó, xử lý từ 25-29.000m³ nước thải cho 2 doanh nghiệp là lớn là công ty Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên và công ty Samsung Electro-Mechanics Việt Nam.

Trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục quy hoạch và triển khai xây dựng các KCN sạch, chú trọng bảo vệ môi trường, hướng tới xây dựng các KCN xanh, KCN kiểu mẫu. Điển hình phải kể đến KCN - đô thị - dịch vụ Phú Bình (trên địa bàn huyện Phú Bình). Theo quy hoạch, KCN này được xác định là KCN đa ngành, có chức năng hỗ trợ, cung ứng dịch vụ, tiện ích công cộng và xã hội cho KCN; được đầu tư xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để đảm bảo sự phát triển hiệu quả, bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường. KCN - đô thị - dịch vụ Phú Bình sau khi hoàn thành và đi vào hoạt động sẽ phát triển theo hướng sinh thái, hiện đại và thân thiện với môi trường, chủ yếu là các ngành công nghiệp tự động hóa, lắp ráp, điện tử, viễn thông, các ngành công nghiệp có tính chất nền tảng, phát triển bền vững, công nghiệp hỗ trợ.

Bên cạnh đó, KCN Sông Công II giai đoạn 2 có quy mô diện tích lập quy hoạch 363,73 ha, trong đó diện tích KCN là 296,24 ha và diện tích khu tái định cư, khu nhà ở, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng cho người lao động làm việc trong KCN 67,49 ha.

KCN Sông Công II giai đoạn 2 có tính chất là KCN tập trung, trong đó ưu tiên các ngành công nghiệp điện tử, viễn thông, dược phẩm, công nghiệp hỗ trợ, vật liệu mới, công nghiệp năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh; công nghiệp chế biến, chế tạo,...

Hiện tại, KCN Sông Công II giai đoạn 2 đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư.

Theo định hướng phát triển KCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thái Nguyên sẽ có 11 KCN với tổng diện tích khoảng 4.045ha (bao gồm 07 khu công nghiệp đã phê duyệt và 04 khu công nghiệp bổ sung). Nếu tính thêm Khu công nghệ thông tin Yên Bình (diện tích 200ha) thì tổng diện tích các khu công nghiệp của tỉnh là 4.245ha.